martes, 29 de octubre de 2013

Patronato en Derecho romano

Hemos recopilado en esta entrada diferentes textos romanos, en latín y con su correspondiente traducción, acerca del patronato en Derecho romano.

Patronato Roma

- Deuda alimenticia del liberto con el patrono


El liberto exento en cuanto a la obligación del donativo, el regalo y los servicios, está obligado a alimentar al patrono necesitado en la medida de sus posibilidades.

Egentem patronum libertus obligatione doni muneris et operarum solutus alere cogendus est pro modo facultatum suarum.

Paulo, Sent., 2, 32, I.

- Bonorum possessio contra testamento


Tantas veces es llamado el patrono a la bonorum possessio contra el testamento, cuentas no ha sido instituído heredero en la debida porción.

Totiens ad bonorum possessionem contra tabulas invitatur patronus, quotiens non est heres ex debita portione institutus.

D., 38, 2, de bonis libertorum, 3, 10 (Ulpiano).

- Fórmula del patrono contra el deudor


Las demás (fórmulas) las llamamos redactadas conforme a un hecho (in factum), es decir, aquellas en las que no se redacta semejante intentio (la in ius), sino que, indicando al comienzo de la fórmula aquello que ha sido hecho, se añaden aquellas palabras por las cuales se da al juez el poder de condenar o absolver. Tal es la fórmula que es usada por el patrono contra el liberto que, en oposición al edicto del pretor, le cita a juicio; la cual es así: "... sean recuperatores. Si resulta que aquel liberto ha citado a juicio a aquel patrono contra el edicto del pretor, vosotros, recuperatores, condenad a aquel liberto a favor de aquel patrono en 10.000 sestercios; si no resulta, absolved".

Ceteras vero in factum conceptas vocamus, id est in quibus nulla talis intentio concepta est, sed initio formulae nominato eo quod factum est, adiiciuntur ea verba per quae iudici damnandi absolvendive potestas datur; qualis est formula qua utitur patronus contra libertum qui eum contra edictum praetoris in ius vocavit; nam in ea ita est: recuperatores sunto. Si paret illum patronum ab illo liberto contra edictum llius praetoris in ius vocatum esse, recuperatores illum libertum illi patrono sestertium x millia condemnate. Si non paret absolvite.

Gayo, 4, 46.

----------

Fuente:
Arias Ramos, "Derecho romano", págs. 634 - 635, 878.