sábado, 10 de mayo de 2014

Obligaciones que pueden ser garantizadas en la prenda romana

- La cosa puede ser dada en hipoteca por cualquier obligación


Ha de saberse que la cosa puede darse en hipoteca por cualquier obligación, ya por el dinero dado en préstamo, ya por dote, ya por haberse contraído compraventa, o arrendamiento, o mandato, y ya sea la obligación pura, o a término, o condicional, ya por un contrato simultáneo o precedente; incluso puede darse por razón de una obligación futura; y también para el caso de que no se pague todo el dinero o sólo una parte del mismo; y bien por una obligación civil u honoraria o solamente natural. Pero en la obligación condicional no queda sujeta la cosa sino si la condición existiere.

Res hypothecae dari posse sciendum est pro quacumque obligatione sive mutua pecunia datur sive dos, sive emptio vel venditio contrahatur vel etiam locatio et conductio vel mandatum, et sive pura est obligatio vel in diem vel sub condicione, et sive in praesenti contractu sive etiam praecedat: sed et futurae obligationis nomine dari possunt: sed et non solvendae omnis pecuniae causa, verum etiam de parte eius: et vel pro civili obligatione vel honoraria vel tantum naturali. Sed et in condicionali obligatione non alias obligantur, nisi condicio exstiterit.

D., 20, I, de pignoribus et hypothecis, 5, pr. (Marciano).

Edificio de Roma

- Constitución de hipoteca por obligación propia o ajena


Uno puede constituir hipoteca por una obligación suya o por una ajena.

Dare autem quis hypothecam potest sive pro sua obligatione sive pro aliena.

Eod., 5, 2.

- ¿Cuándo ha lugar la actio pignoraticia en la prenda?


Si la prenda respondiese solamente por una parte de la obligación principal o por los intereses, pagado aquello por lo que la prenda estaba respondiendo tiene lugar la actio pignoraticia (in personam); se haya hecho o no estipulación para los intereses, si por ellos estaba sujeta la prenda, mientras algo de los mismos se deba no ha lugar a la actio pignoraticia. Otra cosa sucede con los que alguien hubiese prometido por encima de la tasa lícita, porque éstos son enteramente ilegales.

Si in sortem dumtaxat vel in usuras obstrictum est pignus, eo soluto propter quod obligatum est, locum habet pigneraticia; sive autem usurae in stipulatum sint deductae sive non, si tamen pignus et in eas obligatum fuit, quamdiu quid ex his debetur, pigneraticia cessabit. Alia causa est earum, quas quis supra licitum modum promisit: nam hae penitus illicitae sunt.

D., 13, 7, de pigneraticia actione, 11, 3 (Ulpiano).

- Venta de la cosa dada en prenda aun pagada la parte de un heredero del deudor


Si por uno de los herederos del deudor fuese pagada su parte, podrá, sin embargo, ser vendida toda la cosa dada en prenda, de igual manera que si un mismo deudor hubiese pagado sólo una parte.

Si unus ex heredibus debitoris portionem suam solverit, tamen tota res pignori data venire poterit, quemadmodum si ipse debitor portionem solvisset.

Eod., 8, 2 (Pomponio).

----------

Arias Ramos, "Derecho romano", págs. 730 - 731 y 945 - 946.