viernes, 20 de junio de 2014

Concurrencia de varios derechos de prenda

- Prenda y acción Serviana


Si el deudor hubiese gravado con pignus sus bienes a dos al mismo tiempo, de manera que estuviesen gravados a favor de ambos en su totalidad, cada uno usará contra extraños por la totalidad la acción Serviana: mas, si entre ellos mismos se moviese controversia, es mejor la condición del que posee; pues se dará al poseedor esta excepción: "a no ser que se hubiera convenido que la misma cosa estuviese pignorada también a mí". En cambio, si ello se hubiese llevado a cabo de manera que los bienes estuvieran gravados proporcionalmente, tanto entre los acreedores como frente a extraños, compete la actio utilis, por la cual cada uno tomará posesión de la mitad.

Si debitor res suas duobus simul pignori obligaverit ita, ut utrique in solidum obligatae essent, singuli in solidum adversus extraneos Serviana utentur: inter ipsos autem si quaestio moveatur, possidentis meliorem esse condicionem: dabitur enim possidenti haec exceptio: "si non convenit, ut eadem res mihi quoque pignori esset". Si autem id actum fuerit, ut pro partibus res obligarentur, utilem actionem competere et inter ipsos et adversus extraneos, per quam dimidiam partis possessionem adprehendant singuli.

D., 20, I, de pignoribus et hyp., 10 (Ulpiano).

Derecho de prenda y navio romano

- Derecho de prenda y prioridad frente al Estado


Si recibiste en pignus el fundo antes de que quedase gravado a favor del Estado, como eres primero en el tiempo, así eres preferido en el derecho.

Si fundum pignori accepisti, antequam reipublicae obligaretur, sicut prior es tempore, ita potior es iure.

C., 8, 17 (18), qui potieres in pign., 3 (4) (Antonino).

- Préstamo e hipoteca


Si el primero que prestó sin hipoteca, aceptó a su vez hipoteca después de un segundo que había hecho ambas cosas, es, sin duda, posterior en la hipoteca. Por donde, si se convino una hipoteca con término suspensivo, es indudable que será preferido, aunque antes del término se conviniera puramente hipoteca sobre la misma cosa con otro acreedor.

Si primus qui sine hypotheca credidit, post secundum, qui utrumque fecit, ipse hypothecam accepit, sine dubio posterior in hypotheca est: unde si in diem de hypotheca convenit, dubium non est, quin potior sit, licet ante diem cum alio creditore pure de eadem re convenit.

D., 20, 4, qui pot. in pign., 12, 2 (Marciano).

- Derecho de prenda o hipoteca e instrumentos otorgados públicamente


Mas si alguien contendiese reivindicando para sí el derecho de prenda o hipoteca con arreglo a dichos instrumentos (escrituras), mandamos que sea preferido el que se apoya en instrumentos otorgados públicamente, aunque sea posterior, salvo el caso de que en los mismos documentos privados se contengan las suscripciones de dos o más varones de reputación probada e íntegra; pues entonces se admiten como si fueran otorgados públicamente.

Sin autem ius pignoris vel hypothecae ex huiusmodi instrumentis vindicare quis sibi contenderit, eum, qui instrumentis publice confectis nititur praeponi, etiamsi posterior dies his contineatur, nisi forte probatae atque integrae opinionis trium vel amplius virorum subscriptiones isdem idiochiris contineantur; tunc enim quasi publice confecta accipiuntur.

C., 8, 17 (18), qui pot. in pign., 11, 1 (León).

- Ejemplo: nave gravada y préstamo de dinero para armarla o repararla


A veces el posterior es preferido al anterior, como cuando se gastó en conservar la cosa misma lo que prestó el siguiente, como si estuviere gravada una nave y yo prestase el dinero para armarla o repararla.

Interdum posterior potior est priori, ut puta si in rem istam conservandam impensum est quod sequens credidit: veluti si navis fuit obligata et ad armandam eam vel reficiendam ego credidero.

D., 20, 4, qui pot. in pign., 5 (Ulpiano).

----------

Arias Ramos, "Derecho romano", págs. 735 y 948 - 949.